Mars, krekels en vogels met vier vleugels

He, he, daar ben ik weer.
Jullie zullen wel hebben gedacht: 'Waar blijft de volgende update nou?'
In elk geval hoop ik dat jullie de moed niet hebben opgegeven. Mijn (drukke) werkweek is voorbij en ik heb weer tijd om jullie (en mijn) verlangen aan te wakkeren.
Om te beginnen weer wat spectaculair wetenschapsnieuws, onderwerpen die mijn oog trokken de afgelopen week.
Ten eerste deze mooie foto's van de marslander Opportunity. Ja, de beide marslanders werken nog steeds, na bijna twee jaar. En Opportunity is aangekomen bij een krater, de grootste die hij tot nu toe is tegengekomen. En natuurlijk zijn er mooie opnames gemaakt. Echte beelden van een landschap op een andere planeet. Geweldig! Ik zou er zelf ook willen staan en over die krater uitkijken. Op ontdekkingstocht gaan. Reizen naar de diepe ravijnen van de Vallis Marineris of de grote vulkaan Olympus Mons. Helaas, nu moeten we het nog doen met foto's van een robotautotje. Maar die zijn al wel heel mooi.

'And now for something completely different' zoals Monty Python het zo mooi wist te zeggen. Natuurlijke selectie in werking: mannelijke krekels op een eiland van Hawai hebben binnen drie jaar hun vermogen tot zingen verloren. Op Hawai komt een vlieg voor die zijn larven afzet op mannelijke krekels. Die worden dan van binnenuit opgegeten. Niet prettig. De vlieg vindt de mannelijke krekels door af te gaan op het karakteristieke tjirpen, waarmee de krekels hun beoogde partners lokken. Er is een mutatie opgetreden die de krekelmannetjes gladde vleugels geeft. Daardoor kunnen ze geen geluid meer maken. Op dit moment heeft negentig procent van de krekels op het eiland gladde vleugels. 'Maar,' zul je vragen, 'Hoe vinden ze nou hun vrouwtjes?'. Dat vroegen de onderzoekers zich ook af. Ze ontdekten dat het gedrag van de krekels tegelijk ook veranderd is. De mannetjes met gladde vleugels zoeken de overgebleven tjirpende mannetjes op en gaan bij hem in de buurt zitten. Ze zijn er zelfs eerder dan de vrouwtjes. Die hebben het vervolgens voor het uitzoeken...

We wisten allemaal dat inktvissen behoren tot de meer intelligente zeebewoners. Ze zijn intelligenter dan veel vissen in elk geval. Ze zijn zoals bekend in staat van kleur te veranderen, en de patronen op hun huid spelen een belangrijke rol bij de onderlinge communicatie. Vooral bij soorten zoals pijlinktvissen die in scholen leven. Nu blijken deze dieren ook communicatiemogelijkheden te hebben die wij mensen missen. Pijlinktvissen communiceren namelijk met gepolariseerd licht. Dat wil zeggen: ze kunnen ook de richting van de weerkaatste lichtgolven beïnvloeden en waarnemen. Dat geeft ze in een keer een boel extra mogelijkheden.

Is de dood het einde? Niet voor de bacterie Deinococcus radiodurans. Wetenschappers waren gefascineerd door deze bacterie die hoge stralingsdoses weet te overleven, straling hard genoeg om voedsel te steriliseren. Ze hebben het proces aandachtig onderzocht en het blijkt dat de radioactieve straling inderdaad het DNA van de bacterie uit elkaar laat vallen. De bacterie is dan in feite dood. Maar na drie uur leeft de cel weer, alsof er niets aan de hand was. Een samenspel van processen leidt ertoe dat er weer lange slierten DNA worden gevormd. Deze slierten voegen zich dan weer samen tot de zogenaamde 'dubbele helix'. Vooral dat laatste proces was nog niet eerder gezien.

Tenslotte: dinosaurusliefhebbers weten al lang dat deze prehistorische dieren eigenlijk niet zijn uitgestorven. Vogels zijn eigenlijk gewoon vliegende dinosaurussen. De verbinding is nu nog een stuk sterker. Het was al langer bekend dat de zogenaamde Microrapter veren had aan zijn voor- en achterpoten, waarmee hij waarschijnlijk kon zweven. Nu blijkt dat ook de bekende oervogel Archaeopteryx vloog met vier vleugels. De veren aan zijn achterpoten, die al eerder in fossielen waren waargenomen, blijken toch te hebben gefunctioneerd als vliegoppervlak. Fascinerend niet? Vogels met vier vleugels!

[Well, I'm back again.
I guess you've all been waiting for the next post.
At least I hope you've not lost hope yet. My (busy) week is over and I have time to fuel your (and mine) desires again.
To start, here's some spectacular news from the world of science.
Look at these nice photo's of the marslander Opportunity. Yes, both marsvehicles are still functioning after almost two year. And Opportunity has arrived at a crater, the largest it has seen in it's journey. And ofcourse it has made some nice pictures. Real images of a landscape on another planet. Great! I would like to stand there myself and look out over the crater. To explore. To travel to the deep ravines of the Vallis Marineris or the enormous vulcano Mons Olympus. Sadly, now we have to make do with the pictures of the little robotcar. But those are very beautifull.

'And now for something completely different' as Monty Python said. Natural selection at work: male crickets on an Hawayan island have lost there ability to sing in three years time. On Haway there is a species of fly that places its larvae on male crickets. That are devoured from the inside out. Gross. The fly finds the male crickets by their characteristic sounds the crickets use to call their femailes. Now a mutation has occurred that makes the wings of the crickets flat so they can't produce sounds anymore. Now ninety percent of the crickets has flat wings. But how do they find their mates? The researchers asked the same thing. They found the behaviour fo the crickets has changed too. The males with the flat wings search out the remaining wild type males and gather around them. They find them before the females do.

We all knew that squid are very intelligent. More intelligent than many fish. They can change their colours, and the patterns on their skin are very important for their communication. Especially becuase squid live is large groups. Now it seems these animals have ways of communication unknown to man. They can communicate with polarised light. They can see the inclination of the reflected waves and change them. Lots of opportunities for communication.

Is death the end? Not for bacteria Deinococcus radiodurans. Scientist were fascinated by this bacteria because it can survive enormous amounts of radiation, used to sterilise food. They found that the radiation destroys the DNA of the bacteria and breaks it down into small pieces. The bacterium seems dead. But after three days the cell is hale again. Processes in the cell turn the small pieces into long strands of DNA. Those strands then combine into the well known double helix. Especially the last process was not discovered before.

Finally: dinosaurlovers have known for a long time that these prehistorical giants have not disappeared. Birds are flying dinosaurs. That link has become a lot stronger. It was known that the Microrapter had feathers at its front and hind legs, and could probably glide along with them. Now it turns out the well known Archaeopteryx also flew with four wings. The feathers at its hind legs indeed functioned as a surface to fly. Isn't it fascinating? Birds with four wings...]