Saturday, September 16, 2006

Toffe wetenschap

Voordat iedereen denkt dat alleen films en boeken mijn verlangens aanspreken snel een paar berichten over recente wetenschappelijke ontdekkingen. Wetenschap is namelijk cool! Met elk nieuw bericht komen zoveel nieuwe mogelijkheden vrij: leven op andere planeten, nieuwe soorten dinosauriërs, de werking van de cel. En tegelijkertijd maken die nieuwe ontdekkingen duidelijk hoe weinig we eigenlijk weten. Ze vuren de verbeelding aan: wat is er nog meer? Welke planeten moeten we nog ontdekken? Welke bacteriën hebben we nog niet gevonden? Welke theoriën zullen nog vervangen moeten worden? Ik ben er in elk geval door gefascineerd.
Vorig weekeinde in Londen had ik het er met mijn vrienden nog over waarom ik tijdens mijn studie faalde als wetenschapper. Zij wezen me er op dat de praktische wetenschapsbeoefening niet romantisch is, maar een kwestie van hard werken. Ik gaf ze helemaal gelijk. Dat is inderdaad waarom het uiteindelijk niets voor mij bleek te zijn. Er zat in het laboratorium maar weinig van het enthousiasme, de kinderlijke verbazing en de lol van nieuwe kennis waar ik zo naar snak. Maandenlang met een pipet in de handen staan en dan uiteindelijk maar een klein onduidelijk smeertje op een afdruk als resultaat, dat is niets voor mij. Daarom schrijf ik maar over de wetenschap. En zo behoud ik mijn passie.
Dus hierbij de meest fantastische ontdekkingen van de afgelopen week:

De eerste is nieuws voor de Indiana Jonesen onder mijn lezers: de ontdekking van de oudste geschreven tekst in Amerika. Het gaat om een steen met inscripties van de Olmecen, een oude beschaving uit Zuid-Amerika. De inscripties zijn bijna 3000 jaar oud: gedateerd op zo'n 900 jaar voor Christus. De oudste tot nu toe bekende teksten uit Noord- en Zuid-Amerika kwam uit het jaar 600 voor Christus. En volgens deskundigen is het mogelijk dat de taal nog eerder werd ontwikkeld en werd geschreven op vergankelijke materialen zoals boomschors.

Dan nieuws van een meer theoretisch natuurkundige aard. Ikzelf kan het maar nauwelijks begrijpen, daarvoor zou ik eens met Marten moeten praten, maar het blijkt dat de voorspellingen van Einsteins algemene relativiteitstheorie voor 99,95 procent kloppen. Dit is bewezen door metingen aan twee om elkaar heen draaiende pulsars (neutronensterren (hele zware sterren) die heel regelmatige bundels straling uitzenden). Ja, ik zei dat het ingewikkeld was...

De ontdekking van een planeet om een andere ster is niet eens meer zo bijzonder, maar soms vindt men er eentje die niet past in de computermodellen. Zo is de nieuwe planeet HAT-P-1 24% lichter dan door de theorie werd voorspeld. Dat wordt weer opnieuw rekenen voor de heren astronomen. HAT-P-1 is 1,38 maal zo groot als Jupiter, maar weegt minder dan de helft. Net als Saturnus is de dichtheid van de planeet dus minder dan water. Als je een badkuip kon vinden die groot genoeg was, zou de planeet blijven drijven.

Meer over planeten in andere zonnestelsels: berekeningen aan computermodellen hebben laten zien dat in andere zonnestelsels veel meer planeten zouden kunnen voorkomen waarop leven mogelijk is. Het gaat om de zonnestelsels met een zogenaamde hete Jupiter, een grote gasplaneet die zich dicht bij de ster bevindt in plaats van veraf zoals de gasplaneten in ons eigen zonnestelsel. Volgens het computermodel zou een zonnestelsel met een hete Jupiter aarde-achtige planeten kunnen bevatten, die bedekt zijn door een enorme oceaan... Stof voor Sciencefictionverhalen!

Maar er zijn ook nog genoeg mogelijkheden voor leven in ons eigen zonnestelsel. Hier een samenvatting van een recent rapport dat de mogelijkheden op een rijtje zet.
Er valt dus nog veel te ontdekken.

[Before everybody thinks I'm only excited about movies and novels I'll quickly post some messages about recent scientific discoveries. Because science is cool. With every new discovery so many new possibilities unfold: life on other planets, new species of dinosaur, the mechanism of the cell. And at the same time those new discoveries make it clear how little we actually know. They only serve to ignite our imagination: what more is out there? What planet are there for us to discover? What kinds of bacteria haven't we found yet? What theories will have to be replaced. I at least find myself fascinated by those subjects.
Last weekend in London I actually talked with my friends about how I came to fail as a scientist during my studies. They pointed me to the fact that the daily existence of a scientist no longer has any romantic value, it's a matter of hard work and perseverance. I had to acknowledge that. It's why at the long run working as a scientist was not my cup of tea. In the laboratory I found only little of the enthousiasm, the childlike excitement and the pure fun of new knowledge that I need to function. To stand with a pipet for months and only find a vague smear on a blot as a result, that's not for me. That's why I just write about science and in that way keep my passion.
Therefore without further ado, here are the most fantastical discoveries of the past week:

The first one is news for the Indiana Joneses in my public: the discovery of the oldest written languaget in the New World. It concerns a stone with inscriptions made by the Olmec, an old South-American civilisation. The inscriptions are almost 3000 years old, dated back to some 900 years B.C. The oldest known written texts from both North- and South-America found previously dated back to 600 years B.C. And according toexperts it is possible that the script was developed much earlier, written on perishable materials like wood.

Then some news that's more on the field of theoretical fysics. I can hardly understand it myself, I would have to talk to Marten for that, but it turns out the predictions of Einsteins theory of general relativity are for 99,95 percent correct. This was shown by measurements of two quickly rotating pulars (neutronstars (very heavy stars) that project very regular bundles of radiation). Yes, I said it would be complicated.

The discovery of a planet around another star is hardly newsworthy anymore, but sometimes a planet is found that defies the expectations of computermodels. The new planet HAT-P-1 is 24% lighter that predicted by theory. That means more calculations for the astronomers. dan door de theorie werd voorspeld. Dat wordt weer opnieuw rekenen voor de heren astronomen. HAT-P-1 is 1,38 times larger than Jupiter, but it's mass is only half that of our planet. Just like Saturn it's density is less than that of water, and if you would be able to find a bathtub large enough this planet would float in it.

More news about planets in other solar systems: calculations on computermodels have shown that in other solar systems there are probably many more planets where life would flourish that formerly expected. The models concern the systems with a so called hot Jupiter, a large gasplanet close to its star instead of far away like the gasplanets in our solarsystem. According to the new models a solar system with a hot Jupiter probably also has earth-like planets covered by a deep ocean of liquid water. A subject for new SF-novels...

But there are enough possibilities yet for live in our own solar system. Here a bit about a recent book that lists the possibilities.
Er valt dus nog veel te ontdekken.

No comments: