De naam is... (The name is...)

Ik heb mezelf deze week op twee nieuwe playstationspellen getrakteerd (jawel, ik kom heus wel op het onderwerp van dit bericht. Maar jullie kennen mijn schrijfstijl: ik neem graag een omweg). Dus zoals ik zei: twee nieuwe spellen. Burnout Revenge, waarin je zoveel mogelijk auto-ongelukken moet veroorzaken (cool) en James Bond: From Russia with Love waarbij je in de huid moet kruipen van James Bond, de meest bekende geheim agent van de wereld. En met zijn schotse accent stelt hij zichzelf natuurlijk voor met: 'The name is Bond... James Bond'. Dat is zeker leuk. Meestal ben ik niet zo'n held in dit soort spellen, maar de kans om James Bond te spelen laat ik natuurlijk niet aan me voorbijgaan. Laat ik het maar eerlijk toegeven: De Bond-films maakten een grote indruk op me als tiener, vooral die met Sean Connery. De autoachtervolgingen (en soms speedboten), vijvers met piranha's of krokodillen, auto's met raketten, geweren en schietstoelen, uitgeholde vulkanen, legers van ninja's die de basis binnendringen aan hun touwen... en in het midden daarvan de onverstoorbare geheim agent, zijn haar altijd in model en altijd een droge kwinkslag om de spanning te breken. En hij weet altijd de schone dame in het plot aan de haak te slaan, maar daarin was ik minder geïnteresseerd dan in de horloges met ingebouwde lasers (eh, maar niet veel minder). De plots van mijn Joost en Cliff-serie avonturenverhalen waren, voor zover ze zich niet in de toekomst afspeelden, in grote lijnen gebaseerd op James Bond. Ook in mijn verhalen zaten boze schurken met plannen om de wereld te beheersen, achtervolgingen met helicopters en auto's, technologische hoogstandjes en veel ontploffingen. Oh, en de held stelde zich steevast voor als 'Kempers... Joost Kempers'. Natuurlijk zag ik later in dat het gedrag van Bond in moreel opzicht niet altijd even verantwoord was, en misschien waren de films dus misschien ook niet goed. Maar die gedachte heeft het nooit gewonnen van het pure plezier van het 'Bond-gevoel'. Dus toen een paar weken geleden Casino Royale, de nieuwste Bond-film, in de bioscoop kwam, moest ik er heen. Ondertussen zullen jullie wel genoeg filmbesprekingen hebben gelezen, en zijn jullie er zelfs misschien al heen geweest. Dus ik houd mijn commentaar op de film zelf voor dit keer kort (onkarakteristiek, ik weet het). Mijn conclusie: dit is een andere Bond, dan de andere Bonds. Niet alleen de acteur (Bond is blond?), maar ook de stijl van de film is anders. In de laatste films was er geen echt gevoel van dreiging meer. Bond liep immers nooit echt gevaar. Maar deze film laat zijn eerste missie zien en de spanning is te snijden. Deze Bond maakt fouten, deze Bond ziet de consequentie van zijn daden. Deze Bond moet het bloed van zijn handen wassen. Deze Bond raakt gewond (een keer zelfs op een nogal vervelende plek. In elk geval voor mannen). En deze Bond opent zich voor een vrouw en laat haar toe achter de onderkoelde facade. Oh, en er zijn geen futuristische 'gadgets' (minpuntje, maar de in de auto ingebouwde defibrillator geldt wel als 'cool'). De film begint met typische overdreven actiescénes, maar wordt dan eigenlijk steeds meer ingetogen: de spanning komt uit de psychologie tussen de hoofdpersonen. Op dezelfde manier worden andere vaste hoogtepunten anders gebracht dan gewoonlijk. De autoachtervolging bijvoorbeeld... Kortom, een goede film, met meer psychologische diepgang dan de vorige bondfilms, betere vrouwenrollen, een goede acteur en echte spanning.
Nu het grote onderwerp natuurlijk, want waarom spreekt zo'n moreel twijfelachtige held als James Bond me nou aan? Het heeft natuurlijk te maken met verlangens (zoals heel veel op deze weblog). Ten eerste is het in deze films bijna altijd wel duidelijk wat 'goed' en 'kwaad' is. Vroeger was de KGB de slechte kant, nu zijn het terroristen. In het werkelijke leven zijn 'goed' en 'kwaad' in de politiek en de samenleving niet zo makkelijk te scheiden. Het westen is corrupt, vernietigt het milieu en valt binnen in andere landen... Maar in moreel opzicht bestaat er wel degelijk iets als 'goed' en 'kwaad'. En in de Bond-films delft het kwaad altijd het onderspit. Dat is ook iets dat ons aanspreekt: een verlangen naar rechtvaardigheid. Maar ook de wetenschap dat het slechte wel móet verliezen, omdat het goede krachtiger is. De goede God is de schepper, de oorsprong van alle dingen. Het kwaad is maar een perversie van het goede en gedoemd om te verdwijnen.
Maar op het gebied van Bondfilms moet ik nog een ander onderwerp aansnijden, dat ik tot nu toe heb weten te vermijden: het verschil tussen mannen en vrouwen (vermeden omdat ik er gewoon niet zo veel inzicht in heb). Maar dat verschil is erg reeël, en ik denk dat je dat vooral bij dit soort films kunt zien.
Even een anecdote van op mijn werk. Ik kwam na de lunchpauze terug op kantoor, en viel in een gesprek tussen twee van mijn collega's. Het ging over het TV-programma Expeditie Robinson, waarbij mannen en vrouwen moeten zien te overleven op een 'onbewoond' eiland. Mijn baas vertelde dat één van de kerels in de mannengroep heel lang heel vervelend zat te doen tegen een ander. Die laatste was een relaxte gast (volgens mijn baas) en de vriendelijkheid zelve. Hij had de lastpak verbaal duidelijk gemaakt niet van zijn gedrag gediend te zijn, maar de man bleef doorgaan. Toen verkocht hij hem uiteindelijk een dreun. De volgende aflevering was hij eruit gestemd. Volgens mijn baas kwam dat omdat de stemmende vrouwen niet begrepen dat het geven van een dreun er voor mannen bij hoort. Zo maak je iets duidelijk. Ik was het helemaal met hem eens. Als ik en mijn broers onderling ruzie hadden en je kwam er pratend niet uit, dan vocht je. En dan was het vaak weer voorbij. Mijn vrouwelijke collega kon het duidelijk niet begrijpen. 'Dan praat je het toch uit?', vond ze. Maar zo zitten mannen volgens mij niet in elkaar.
Oké, intermezzo over. Wat ik met het voorbeeld wilde duidelijk maken, was dat ik nu bepaalde dingen kan zeggen die voor mannen heel natuurlijk zijn, maar misschien moeilijk inleefbaar zijn voor vrouwen. (Zoals ik me moeilijk kan inleven in andere, meer vrouwelijke gewoontes, communicatiemethoden of verlangens). Volgens mij is het zo dat een man James Bond wil zijn (nogmaals: ik heb het hier niet over zijn morele karakter, in elk geval voor mezelf). Ik vertelde al over mijn Joost en Cliff-serie boeken. Denk je dat het toeval was dat hoofdpersoon Joost Kempers dezelfde initialen heeft als ik? In een eerdere uitvoering heette hij John, maar dat vind ik te opvallend. En als ik samen met mijn broer in het bos speelde, was hij altijd geheim agent 008, maar ik was 007. Ik wil dus ook een avontuur beleven. Ik wil strijden voor een goede zaak, ik leef op bij de spanning van een achtervolging. Ik wil de grote schurk zijn verdiende loon geven en de mooie dame redden van een bad tussen de haaien. Nu zijn er ook vrouwen die James Bond tof vinden, vooral deze laatste. Waarom? Volgens mij niet omdat ze James Bond willen zijn, maar omdat ze zouden willen dat iemand als James Bond er voor hen was. In deze nieuwste film gaat Bond voor zijn geliefde tot het uiterste. Hij zet zich volkomen in. Hij tolereert geen onzinnig gedrag van mensen, maar hij vecht voor zijn vrouw. Bij hem kan ze veilig het avontuur beleven. Volgens John Eldredge hebben mannen drie diepe verlangens. De eerste is het verlangen naar een strijd om in te vechten. De tweede is het verlangen naar een avontuur om te beleven. En de derde is naar een mooie vrouw om die voor zich te winnen. Dit is natuurlijk kort door de bocht. Natuurlijk hebben mannen meer verlangens dan deze. En strijd, avontuur en schoonheid kunnen veel verschillende vormen aannemen. Een dokter strijdt bijvoorbeeld voor het leven van zijn patiënten. Maar ik herken deze verlangens wel bij mezelf. Ik speelde als jongen oorlogje met mijn vrienden, beleefde avonturen en schreef zelfs avonturenverhalen. Nee, ik ben geen 'Rambo'-achtige macho. Dat is ook helemaal niet nodig om deze verlangens te kennen.
Over de verlangens van vrouwen zegt Staci Eldredge (de vrouw van John) dat die ook drie diepe verlangens hebben: De eerste is om bij iemand op de eerste plaats te komen, dat iemand voor haar vecht. De tweede is om een onvervangbaar deel te vormen van een avontuur (de prins op het witte paard rijdt ergens heen). De derde is om haar schoonheid te kunnen onthullen. Ik zie hier wel aanwijzingen voor: kijk maar naar alle prinsessenboekjes, -video's en -accessoires in de winkels. En ik hoorde van een kennis dat meisjes al op jonge leeftijd over een trouwjurk nadenken (ik heb nog nooit een man gehoord die als jongen over zijn trouwpak droomde). Deze verlangens zijn net zo waardevol als die van de man. Maar let wel, veel vrouwen verlangen ook naar een strijd en avontuur. En mannen zijn soms ook blij zijn als iemand voor hen vecht en hén belangrijk vindt.
De verlangens van man en vrouw vullen elkaar aan, zoals je ziet. Volgens mij is dat geen toeval. Als de bijbel in Genesis zegt dat God de mens schiep naar zijn beeld, komt er direkt achteraan: "Man en vrouw schiep hij hen" (Genesis 1:27). Het man-zijn en vrouw-zijn heeft dus veel te maken met het beeld van God dat we weerspiegelen. De eigenschappen en verlangens van de man laten iets zien van het wilde hart van God, die naar ons zoekt en voor ons wil strijden, en de eigenschappen en verlangens van de vrouw laten iets zien van het liefdevolle hart van God, die wil dat wij van Hem genieten en die betrokken wil zijn op ons leven. Dat wat ons man en vrouw maakt is dus belangrijk. Het betekent echt iets. Op Tol Eressëa zullen we niet ons geslacht verliezen: we blijven tot in de eeuwigheid man of vrouw, maar dan met alle glorie die er oorspronkelijk bijhoorde.
En ik geloof dat in mijn relatie met God deze verlangens nu al bevestigd en vervuld worden. Ik heb geleerd dat mijn verlangens als man waardevol zijn. En ik begin er nu ook naar te leven. Laatst liep ik tijdens een film de bioscoop uit om te vragen of het beeld goed kon worden gezet. Voor mij was dat een moedige, mannelijke daad. Zoals ik al eerder zei: voor mij is het zoeken naar mijn bestemming en het schrijven van boeken een avontuur. Ik strijd in mijn gebed, en tegen wetticisme en religiositeit, en ik probeer schoonheid een plaats te geven in mijn leven (en hoop ooit iemand voor me te winnen). En ik ben benieuwd waar God me in dit avontuur nog gaat brengen.
Natuurlijk is de verhouding tussen mannen en vrouwen lang heel ongezond geweest, en er is in de cultuur (en in de kerk) lang sprake geweest van vormen van onderdrukking, feitelijk vrouwenhaat. Daarom ten overvloede de verzekering: vrouwen zijn in geen enkel opzicht ook maar een ietsiepietsie minder of minderwaardig dan mannen. Vrouwen hebben dezelfde rechten als mannen en moeten dezelfde kansen hebben. Maar dat betekent niet dat vrouwen mannen moeten worden of vice versa. Een man blijft een man, en een vrouw een vrouw. En ik geloof, dat als het beeld van God echt weer zichtbaar wordt in onze mannelijkheid of vrouwelijkheid, dat het ons helemaal kan veranderen. Dan wordt het evenwicht echt hersteld. Dan vormen man en vrouw een combinatie die de wereld kan redden. Nog beter dan James Bond.

[This week I treated myself to two games for my playstation II (Yes, I will come to the subject of this post. Be patient. You know the way I write: I take the scenic route). As I said: two new games: Burnout Revenge, which you play by letting cars crash into each other (cool!) and James Bond: From Russia with Love which lets you enter the world of Sean Connery as the most famous secret agent in the world. And with his scottisch brogue he introduces himself with: 'The name is Bond... James Bond'. Yup, that's very nice. I'm usually not that good in this kind of games, but the chance to play James Bond was too good to pass. I must admit: the Bond-movies left a huge impression on me as a teenager, especially those with Sean Connery. The carchases (and speedboats), baths with piranha's or crokodiles, cars with rockets, guns and shooting chairs, hollowed out vulcanoes, armies of ninja's entering the evil headquarters on their robes... And in the mayhem the indisturbable secret agent, with his hair always nicely combed and with just the right oneliner to defuse the tension (and who got all the nice girls, though I was less interested in that than in the wristwatches with built-in lasers). The story's of my Joost and Cliff-series of adventure novels were, when they didn't take place in the future, largely derived from James Bond. In my stories too there were bad guys with plans for world domination, chases by helicopter and car, futuristic gadgets and lots of explosions. Oh, and the hero introduced himself as 'Kempers... Joost Kempers'.
Ofcourse later on I realised that Bonds behaviour wasn't always morally acceptable, which made the movies dubious to watch. But that thought never won from the pure pleasure of the 'Bond-feeling'. So when a couple of weeks ago Casino Royale, the new bond-movie, had it's premiere, I knew I had to go see it. In the mean time I think you've read enough about the movie already, or been to the cinema. So I'll keep my comments uncharacteristically short. This is a different Bond compared tot he other Bonds. Not only the actor (Bond is blond?), but also the kind of movie it is. In the past few movies there was no real sense of threat anymore. Bond was never really in danger. But this movie shows his first mission and this time the tension is palpable. This bond makes mistakes, recognizes the consequences of his choices, had to wash the blood from his hand, gets hurt (in a (for men) very painfull location). And this bond opens himself to a woman and lets her pass his cool exterior. Oh, there are no futuristical gadgets this time. The movie starts with the typical over-the-top action scenes, but gets more and more subdued to the end. In the same way all the usual bond elements are subverted, like the carchase... In short: good movie, with more psychological depth than the previous movies, better roles for actresses, a good actor for Bond and real excitement.
Now on to the real subject of this post, for why does such a morally dubious hero like James Bond make me as enthusiastic as I am? Ofcourse it has to do with desires (like a lot of thins on this blog). In the first place 'good' and 'evil' are easy to discern in these movies. In the earlier ones the KGB represented the bad side, now it's the terrorists. In real life 'good' and 'evil' are not easy to distinguish in politics or society. The west is corrupt, destroys the environment and invades other countries... But from a moral viewpoint 'good' and 'evil' do exist. And in the Bond-movies evil always loses. That's a second thing that we long for: justice. But also the knowledge that evil is destined to be vanquished, because good is just stronger. The good God is the creator of all things. Evil is just a perversion of good and fated to disappear.
But I also think I have to touch a subject I've managed to avoid up till now: the difference between men and women. I've avoided it because I'm not very insightfull on this subject, but the differences are real and I think it's clear to see with these kinds of movies.
Fist a little story. I came in the office back from lunch this week and overheard a conversation of two of my colleague's about a TV-program Expedition Robinson, which puts groups of men and women on an island to see how they survive. My boss told me how one of the men acted very rude to another guy, for a very long time. The second one was a nice, cool guy, friendly and he tolerated the uncouth behaviour patiently. But finally the end was reached and he hit the bully in the face. In the next episode he was voted out of the program. My boss postulated that the voting women didn't understand that physical violence is a man-thing. It's the way to make your borders clear. I agreed with him. When me and my brothers didn't get to resolve our conflicts verbally, we fought and usually things were fine afterwards. My female colleague didn't really understand it.
What I wanted to show with this story, was that I can say some things that seem very natural to men, but are maybe hard to sympathize with for women, as I find it hard to sympathize with some ways of communication, habits or desires of women. I think a man wants to be James Bond (not talking about his moral character here). I already told about my Joost and Cliff-series of novels. Do you think it was an accident that hero Joost Kempers had the same initials as I have? In a older version he was called John, but that was too obvious a link. And when I played outside with my brother, he always played secret agent 008, and I was 007. I would like to have an adventure. I want to fight for good. I feel alive watching a carchase. I want to make the bad guy pay for his crimes and rescue the damsel in distress from a swimming trip between the sharks. Well, there are also women who watch James Bond-movies, especially this last one. Why? It's not that they long to be James Bond, but I think it is because they would want James Bond to be there for them. In the latest movie Bond does everything for his 'bond-girl'. He goest to the limits. He doesn't tolerate any bullshit, but fights for his woman. With him she can be save in the adventure. John Eldredge says men have three basic desires. The first is the desire for a battle to fight. The second is for an adventure to live. And the third is for a beauty to 'rescue'. Of course this is a broad view of men. Men have more desires, and battle, adventure and beauty come in many forms. A medical doctor fights for the lives of his patients, for example. But I do recognize these desires myself. Not that I am a 'Rambo'-like macho. That's not required to recognize these desires.
About the desires of women Staci Eldredge (John's wife) says they too have three basic desires: first to have someone who finds them important, who fights for them. Secondly to play an irreplaceable role in an adventure. Thirdly to have a beauty to unveil. Look at all the princess books, video's and acessories in shops. And an acquaintance of me told me that girls think about their wedding dress from a young age. (I've never heard a man say he dreamt about his suit as a boy). Yes, I know many women desire a battle and adventure, like men sometimes are glad there's someone fighting for them. And that is of course allright.
These desires seem to be made for each other. I don't think that's an accident. When the bible says in Genesis God created man according to His image, it says directly: "Male and female did He create them" (Genesis 1:27). So being male and being female has a lot to do with the way we show the image of god. The desires of a man show something of the wild heart of God, who seeks us and fights for us, and the desires of women show something of the loving heart of God, who wants us to enjoy him and who wants to play a role in our lives. The things that make us male and female are very important. It does really mean something. At Tol Eressëa we will not lose our gender: we will remain male or female forever, but then with all the glory originally intended for our gender.
But I also believe that in my relationship with God now these desires are strengthened and fulfilled. I have learned my desires as a man are meaninfull. And I start to live by them. I left my chair in the cinema some time ago, to ask if the screen could be adjusted. For met that was a courageous, manly thing to do. As I said before: to me seeking my destiny and writing books is an adventure. I fight in my prayers and I fight against religion and phariseism, and I try to find beauty in my life (and hope to once fight for someone too). And I'm excited about the places this adventure will bring me.
Yes, I know the relationship between men and women has been unhealthy for a long time, and in the culture (and the church) there have been many instances of repression and misogyny. So, once and for all: women are in no way less or less worthy compared to men, not even a tiny bit. Women have all the same irrevocable rights as men and must receive the same chances. But that doesn't mean women should become men or vice versa. A man remains a man, and a woman remains a woman. And I believe that when the image of God becomes really visible in our masculinity and femininity again, it will really change us. Then the balance is restored. Then man and woman are a combination that will save the world. Even better than James Bond.]