Wednesday, January 03, 2007

Koude vissen en oude optimisten (cold fish and old optimists)

Leven in extreme omgevingen spreekt altijd erg tot mijn verbeelding. Het blijkt dat bacteriën, planten en dieren zich kunnen aanpassen aan de barre omstandigheden in grotten, in woestijnen en in de diepzee. En aan het koude water onder het zuidpoolijs. Zo is in het gebied van Antartica een nieuwe vis gevonden door duikers die op zoek waren naar de eitjes van een andere soort. Plotseling zagen ze op een platte rots op twintig meter diepte deze nieuwe vis, die bijna twee keer zo groot was als de andere soorten uit die omgeving en vol zat met eitjes. De watertemperatuur was 1,91 graden onder nul. Niet een plek waar je graag gaat zwemmen...

Veel science fiction verhalen beschrijven hoe ingewikkeld het ecosysteem op een buitenaardse wereld in elkaar zit. Vaak blijkt een vrij onschuldig ingrijpen van de mens te leiden tot verwoestende consequenties. Maar ook onze aarde heeft een complex evenwicht, dat zo maar verstoord zou kunnen worden. Want het grote regenwoud van het amazonegebied blijkt voor zijn voedingsstoffen afhankelijk van één vallei in Noord-Chaad. 56% van al het stof (50 miljoen ton) dat over de Atlantische oceaan heen naar de Amazone waait is afkomstig uit de Bodélé-vallei. Deze vallei heeft een trechterachtige vorm, waardoor de wind er makkelijk doorheen blaast.

Ik schrijf vaker over verrassende ontdekkingen bij alledaagse dier- en plantsoorten. Nu blijken zelfs motten tot meer in staat dan gedacht. Motten kunnen namelijk hun gehoor aanpassen aan de roep van een vleermuis. Hoewel het oor van de mot tot de primitiefste uit het dierenrijk behoort, is dit de eerste keer dat iets dergelijks is waargenomen. Als de vleermuis dichterbij komt, blijkt de mot zijn gehoor af te stemmen op de juiste frequentie. En die afstemming blijft een tijdje bestaan, ook als de vleermuis weer weg is. Nu blijft de vraag: past de vleermuis zich ook aan dit gedrag van de mot aan? De schepping blijft me verbazen.

Mensen beschikken dan wel over satellieten, DNA-technieken en andere moderne hulpmiddelen, sommige delen van de wereld blijken nog nauwelijks bekend te zijn. Zo nam een automatische camera in Tanzania een foto van Jackson's mangoest, het minst bekende en zeldzaamste Afrikaanse roofdier. Het was alleen bekend van een paar losse waarnemingen en veertien opgezette exemplaren in Kenya, 900 kilometer naar het Noorden. Over het leven van dit dier is nog niets bekend.

En dan tenslotte goed nieuws voor de mensen die het glas half vol vinden: optimisten hebben een langer leven. Onderzoekers volgden ongeveer 7.000 volwassenen vanaf hun studie in de jaren '60. Degenen die als jongere optimistisch waren, hadden een kleiner risico om in de volgende veertig jaar te sterven, dan de meer pessimistisch ingestelde studenten. De meest pessimistische hadden 42% meer kans om te sterven dan de meest optimistische. Slecht nieuws voor mij... (Zie je? Ik zie het glas weer eens als half leeg...)

[Life in extreme environments remains fascinating to me. It turns out bacteria, plants and animals can adapt to the barren circumstances in caves, deserts and the deep sea. And to the cold water beneath the ice of the poles. In the antartic a new species of fish was found by divers searching for eggs of another species. Suddenly they saw a fish perched on a flat rock at twenty meters depth, that was almost twice as larg as the other fish around and full with eggs. The temperature was minus 1,91 degrees. Not a place I would take a bath...

Many science fiction stories describe a complex ecosystem on an alien world. Often a seemingly harmless intervention by man leads to disastrous consequences. But our own planet has a complex ecosystem of its own, that could easily be disturbed. The giant rain forest of the Amazon for example is dependent for it's minerals of one valley in northern Chad. 56% of all the dust (50 million tons) that blows across the atlantic to the Amazon can be traced back to the Bodélé valley. Deze valley has a peculiar shape, that makes it easy for dust to be swept away by the wind.

I often write about surprising discoveries made about everyday plants and animals. Now even moths turn out to be capable of more that was thought. Moths are able to tune in to the sounds of bats. Even though the ear of the moth is one of the most primitive of the animal kingdom, this is the first time this was ever found. If the bat comes closer, the moth tunes in to the frequency of the bat call. And that tuning continues to exist, even when the bat has gone. Now the question remains: do bats adapt to this behaviour of their prey? Creation continues to amaze me.

We humans have our satellites, DNA-techniques and other modern acessories, but some parts of our world turn out to be hardly known. An automatic camera in Tanzania took a picture of a Jackson's mongoose, the least known African carnivore. It had only been seen a few times, and there were fourteen specimen in musea in Kenya, 900 kilometers to the North. About the biology of this animal nothing is known.

Finally some good news for those who think the glass is half full: optimists enjoy a longer live. Researchers followed about 7.000 people from their college days in the '60s. The optimists had a smaller risk of dying in the next forty years, compared to the pessimists. The most pessimistic of the students had a 42% higher risk of dying than the most optimistic. Bad news... (see, for me the glass is half empty.) ]

No comments: