Koning eens en voor altijd

Wie is de koning, eens en voor altijd? "The once and future king"? Degene die het koninkrijk van de zomer inleidde en onder wie gerechtigheid heerste? Koning Arthur natuurlijk, een persoon die zo tot de verbeelding spreekt dat hij sinds de middeleeuwen het onderwerp is van gedichten, boeken, toneelstukken en films. Heeft hij echt bestaan? De historici zijn het daarover niet eens. Wel blijkt uit archeologische studies dat in het einde van de vijfde eeuw en het begin van de zesde de opmars van de Angelen en Saksen een generatie lang werd tegengehouden. Dit zou ook precies de tijd zijn geweest van de regering van Arthur (zie dit artikel). Als hij echt heeft bestaan, is het verleidelijk te geloven dat hij iemand was als de Arthur uit het verhaal van Stephen Lawhead. Een echte koning, over wie zijn volgelingen zeggen: "We would follow Arthur to the very gates of Hell and beyond if he asked it..." Een briljant strateeg, maar tegelijk een leider die geeft om zijn onderdanen. Iemand die niet ontmoedigt raakt door de mopperende koningen onder hem, maar die steeds opnieuw met zijn strijders vecht tegen het onrecht. Iemand onder wie het land tot bloei komt tijdens de donkere middeleeuwen.
Arthur is het derde deel van de Pendragon-cyclus and bouwt voort op de eerdere delen Taliesin en Merlin. De romeinen hebben Groot Brittannië nu voorgoed verlaten en het land ligt ten prooi aan plunderende barbaren. Myrddin (zoals Merlijn wordt genoemd) werkt ondertussen hard aan de verwerkelijking van het "koninkrijk van de zomer", het visioen van zijn vader Taliesin. Onder zijn begeleiding trekt de jonge Arthur het zwaard uit de steen. Maar wat volgt is geen succesverhaal. Ten eerste weigeren de ruziënde koningen hem over hen te aanvaarden. Arthur moet zich eerst bewijzen als legeraanvoerder. En op de achtergrond voerdt de boosaardige tovenares Morgian een listig plan uit, waarmee ze Myrddin voor eens en altijd wil uitschakelen. Het boek volgt de hoogtepunten uit alle Arthurverhalen, maar steeds met een interessante wending, zoals ook in de eerdere boeken. Zo blijkt Guinevere (of hier: Gwenhwyvar) een strijdlustige Ierse prinses, met een toegewijde lijfwacht Llenlleawg (Jazeker: lancelot!). Historische figuren duiken plotseling op en dragen bij aan de realiteit: de heiligen Samson en Gildas bijvoorbeeld. En zoals alle Arthurverhalen blijkt het onheil ook hier niet te ontlopen. Het verhaal is geschreven vanuit de perspectieven van drie mensen uit Arthurs omgeving, elk met een andere achtergrond en een andere vertelstijl. Heel knap en meeslepend.
En het verhaal roept zeker verlangens op (daar gaat het per slot van rekening om op deze blog). En dit keer zijn het de verlangens die volgens mij achter elk ridderverhaal steken: verlangen naar een strijd voor een goede zaak, naar een leven dat er echt toe doet, naar heldenmoed en glorie, naar een rol in het grote verhaal. Het leven van Arthur en zijn strijders doet er echt toe. Ze zien een grote overmacht in de ogen, maar met vertrouwen in hun aanvoerder en geloof in God gaan ze de strijd aan.
En ook, voor een democratische westerling opmerkelijk, het verlangen naar een werkelijk goede koning. De betekenis van het koningschap loopt als een rode draad door deze verhalen (en andere verhalen van Lawhead). Niet een koning die het volk uitbuit of die zijn regels oplegt zonder raadpleging van anderen. Ik verdedig niet het afschaffen van de democratie. Maar hoe 'goed' kan de democratie zijn? Het is per slot van rekening de regering van het gemiddelde. Niet alleen worden 'slechte' initiatieven uitgemiddeld (gelukkig), maar ook 'goede' ideeën gaan ten onder aan compromissen. Het systeem is net zo corrupt als ieder andere regeringsvorm. Kijk bijvoorbeeld hoeveel moeite het de verschillende democratieën kost werkelijk iets te doen aan de klimaatverandering. Het is een log, onhandelbaar apparaat. Stel dat tegenover de regeringsvorm van het koningschap. Natuurlijk, een slecht mens als koning wordt een tiran. En tirannen hebben we al genoeg gehad in de wereldgeschiedenis. Maar een werkelijk goed mens als koning? Iemand die krachtig is, rechtvaardig, liefdevol en bewogen? Iemand die echt het goede zoekt voor zijn mensen en die onrecht en lijden bestrijdt? Iemand die zichzelf zou opofferen als het zijn onderdanen ten goede kwam? Iemand als koning Arthur, zoals hij door Stephen Lawhead wordt beschreven? Hij beschrijft zijn visioen aan Bedwyr (Bedevere): "I saw a land alive with light. I saw a land blessed of the Living God, where all men lived as kinsmen and brothers. I saw a land at peace under the rule of Justice and Right. And I vowed to make it true. I have pledged my life to it. My life is a sacrifice to the Summer Realm, for I am the Lord of Summer."
Over het begrip koningschap is nog veel meer te zeggen en te ontdekken. Zo gaat het herstel van het land in fantasyverhalen (een beeld van de verlossing), vaak samen met de terugkeer van de koning. Het moment dat de koning zijn plaats inneemt, verdwijnt de eeuwige winter, begint de regen eindelijk te vallen, of gaat de zon toch nog schijnen. Ook genezing (een meer persoonlijke vorm van herstel) speelt een rol. Zoals in The Lord of the Rings, waar over Aragorn gezegd wordt: "The hands of the king are the hands of the healer." Hij bewijst zijn koningschap door zijn genezende gaven. Een echt goede koning herstelt dus het land en de levens van mensen. Het is meer dan alleen iets politieks.
Ik wil mezelf onder het gezag van zo'n koning stellen. En ik leef in een koninkrijk. Het koninkrijk van God. Jezus is een koning met een gezag veel groter dan Arthur! Hij regeert over alles. En bovendien is hij ook onmiskenbaar goed. Onder zijn heerschappij vindt er herstel plaats, nu al in mijn leven herstel van mijn gewonde hart en verstoorde levenspatronen en uiteindelijk het herstel van de hele schepping. Ik wil een ridder zijn in zijn dienst!

[Who is the "once and future king"? The one who created the kingdom of summer and ruled in righteousness? King Arthur, of course, a man who has kindled the imagination and has been the subject of poems, books, plays and movies since the middle ages. Is he a historical figure? Historicians do not agree. Archeological studies show that at the end of the fifth century (and start of the sixth) the conquest by the Angles and Saxons was halted for a generation. This would have been the time of king Arthur's reign (read this article). If he really existed, it is nice to believe he really was someone like Arthur in the story by Stephen Lawhead. A real king, someone of whom his followers say: "We would follow Arthur to the very gates of Hell and beyond if he asked it..." A brilliant strategist, but at the same time a leader with a heart for his people. Someone who is not discouraged by the belligerent lower kings, but time and again fights against injustice, together with his warriors. Someone onder whose reigh the land can come to flower in the midst of the dark ages.
Arthur is the third part of the Pendragon-cycle and builds on the preceding volumes Taliesin and Merlin. The romans have left Brittain for good and the land is opened up to barbarians. Myrddin (Merlin) labours for the realisation of the "kingdom of summer", from his father Taliesin's vision. Under his tutelage the young Arthur pulls the sword from the stone. But what follows is not a glamorous story. First the arguing kings refuse to accept him as lord and he has to prove himself as warleader first. And in the background the evil sorceress Morgian brings her evil plan to fruitition to once and for all silence Myrddin. The novel contains all well known facts from the Arthurlegends, but gives a very interesting twist to all of them, as in the earlier books. Guinevere (here: Gwenhwyvar) turns out to be a fierce Irish priness, with a loyal bodygoard Lenlleawg (Lancelot). Historical figures appear suddenly and give the tale the ring of truth, like the saints Samson and Gildas for example. And like all Arthurian tales fate cannot be escaped. The story is told from the perspective of three men in Arthurs circle, each with a different background and a different style of speech. It's certainly engrossing.
And the story does lead to desires (and that's what this blog is all about). This time it's the desires that are behind every story of chivalry, kings and knights: the desire for a battle for a just cause, to a life that really matters, to heroism and glory, to a role in a larger story. The lives of Arthur and his warriors do matter. They look to the overwhelming forces arrayed agains them, but with trust in their leader and faith in God they don't run from the battle.
And (suprising for a democratic european like me) the desire for a really good king. The meaning of a good king is like a thread through these stories (and other stories by Lawhead). Not a king who suppresses his people or rules them without consideration. I do not argue for an end to democracy. But how 'good' can democracy really be? It is
the rule of the middle ground. Not only bad or evil initiatives are smothered, but also good and healty ideas are incapacitated by compromise. The system is as corrupt as any other. Look at how hard the western democracies find it to act against climate change. Put it against royalty. Of course a bad person as king will become a tirant. And we've had enough of those. But a really good person as king? someone who is powerfull, just, loving and compassionate? Someone who really searches for the best for his people and who fights agains injustice and pain? Someone who would give himself for the good of his subjects? Someone like king Arthur, as described by Lawhead? He describes his vision to Bedwyr (Bedevere): "I saw a land alive with light. I saw a land blessed of the Living God, where all men lived as kinsmen and brothers. I saw a land at peace under the rule of Justice and Right. And I vowed to make it true. I have pledged my life to it. My life is a sacrifice to the Summer Realm, for I am the Lord of Summer."
There is more to say about the subject of kingship. Like how the restoration of the land in fantasystories (an image of salvation), often coincides with the return of the king. The moment the king takes his rightfull place, the eternal winter disappears, rain is finally falling or the sun shines for the first time. Also healing (a more personal image of restoration) is important. Like in The Lord of the Rings, where it is said about Aragorn: "The hands of the king are the hands of the healer." He proves his royalty by his healing gifts. A really good king restores both the land and the lives of his people. It's not solely political.
I do want to live beneath the reign of such a king. And I do live in a kingdom. The kingdom of God. Jesus is a king with even more sovereignity than Arthur! He reigns over everything. And He is really, really good. Under his reign restoration takes place, now in my life the restoration of my hurt heart and broke life, and finally the restoration of the whole of creation. I want to be a knight in his service!]